Octrooi aanvragen en verlening in Nederland

Bericht van ontvangst van NL-Octrooicentrum

Ongeveer 5 werkdagen na indiening krijgt u bericht van ontvangst van NL-Octrooicentrum. In de brief staat het nummer van de octrooiaanvraag en de indieningsdatum, de zogenaamde prioriteitsdatum. Soms verwijst de brief naar zogenaamde ‘vormfouten’ zoals tekeningen die onvoldoende duidelijk zijn om te scannen en het niet ontvangen hebben van de indieningstaksen. U krijgt ruim te tijd om de vormfouten te (laten) herstellen. Vormfouten, mits tijdig hersteld, hebben geen effect op de indieningsdatum.

Het aanvraagnummer kunt u bijvoorbeeld in de productdocumentatie vermelden, om concurrenten te waarschuwen. Maar soms is het effectiever om de concurrenten in het ongewisse te laten. Uw octrooiaanvraag wordt pas 18 maanden na de indiening door NL-Octrooicentrum gepubliceerd (tenzij u om een vervroegde publicatie verzoekt). Tot dat moment heeft niemand inzage in het document.

Voorlopige bescherming in de aanvraagfase

Vanaf de indieningsdatum geniet u voorlopige bescherming. Alle soortgelijke octrooiaanvragen die na deze datum ingediend worden zijn ondergeschikt aan uw octrooiaanvraag. Dit geldt ook voor een octrooiaanvraag voor een soortgelijk product dat eerder ontwikkeld werd, maar die later ingediend werd. U kunt overigens pas gebruik maken van uw verbodsrecht op namaak nadat uw octrooi is verleend, d.w.z. één (bij een versnelde procedure) tot anderhalf jaar na de indiening. Dat lijkt lang, maar een jaar is snel om!

Informatie uitwisselen met een geheimhoudingsverklaring

Na de ontvangstbevestiging van NL-Octrooicentrum kunt u uw idee of innovatieve product openbaar maken. Of u er wijs aan doet hangt van de situatie af. Bedenk, dat u in de aanvraagfase nog geen gebruik kunt maken van uw verbodsrecht om namaak tegen te gaan. Werk zo nodig met een geheimhoudingsverklaring wanneer u in gesprek gaat met toeleveranciers en toekomstige afnemers.

Onderzoek naar de stand van de techniek: het Nieuwheidsrapport

Ongeveer 9 maanden na de indieningsdatum krijgt u van NL-Octrooicentrum een ‘Rapport betreffende het onderzoek naar de stand van de techniek’, of kortweg het ‘nieuwheidsrapport’. Het nieuwheidsrapport bevat documenten die de ambtelijke onderzoeker van belang acht voor de beschrijving van de meest nabije stand van de techniek. De onderzoeker geeft bovendien een schriftelijke opinie en een gemotiveerde verklaring ten aanzien van de nieuwheid en de vindingshoogte. Deze opinie is niet bindend voor de verlening van het octrooi. Met andere woorden, het octrooi wordt verleend ongeacht de uitslag van het nieuwheidsonderzoek! Om die reden wordt een door NL-Octrooicentrum verleend octrooi wel een registratie-octrooi genoemd.

Bij een geschil is het aan de rechter om te beoordelen of een octrooi rechtsgeldig is. Eenzelfde situatie is ook van toepassing in bijvoorbeeld België en Frankrijk. In het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de VS en bij de verleningsprocedure voor een Europees octrooi is daarentegen wel sprake van een bindend vooronderzoek. Men spreekt dan van een getoetst recht en dat geeft meer rechtszekerheid. Een getoetst recht is dus ook van toepassing voor een Nederlands octrooi dat verkregen is via de (langere weg) van een Europese octrooiaanvraag.

Evaluatie van het nieuwheidsrapport

Het nieuwheidsrapport is een belangrijk document. Dit betreft niet zozeer de opinie van de onderzoeker, als wel de door hem aangehaalde documenten die geacht worden de meest nabije stand van de techniek te beschrijven. De onderzoeker is meestal erg zuinig met zijn oordeel. Het ambtelijk nieuwheidsonderzoek gaat verder dan het eerder genoemde verkennende octrooionderzoek (VNO). Zo kan het zijn dat de onderzoeker een beschrijving van de vinding in een handboek heeft gevonden. Ook komt hij vaak met nieuwe octrooidocumenten op de proppen. D.w.z. documenten die niet in het VNO gevonden werden.

Om u een idee te verschaffen over de mate waarin een octrooi u bescherming kan bieden, is het goed om de aangehaalde documenten kritisch door te nemen. Octrooibureau Lerink kan u daarbij ondersteunen. Soms geeft de onderzoeker aanwijzigen om de octrooiaanvraag te verbeteren. U kunt de octrooiaanvraag tot de dag van verlening verbeteren. Let wel: er kunnen achteraf geen nieuwe aspecten van de vinding toegevoegd worden om de simpele reden dat de prioriteitsdatum niet van toepassing is op die aspecten.

Wel of niet octrooi aanvragen in het buitenland

Het nieuwheidsrapport, samen met uw inschatting van de relevantie van de daarin aangehaald documenten, is belangrijk voor uw beslissing om de procedure al of niet in het buitenland voort te zetten. U kunt die keuze uitstellen tot uiterlijk 1 jaar na de indieningsdatum. Ook voor de buitenlandse aanvraag is de oorspronkelijke indieningsdatum in Nederland de datum tot waar het recht teruggaat (priority date). Klik hier voor meer informatie over octrooi aanvragen in het buitenland.

Publicatie van de octrooiaanvraag en verlening van uw octrooi

Uw octrooiaanvraag wordt pas 1½ jaar na indiening openbaar gemaakt door een publicatie in het Nederlandse Octrooiregister, tenzij u om een vervroegde publicatie verzoekt. Voorafgaand aan de publicatie kan niemand inzage krijgen in wat u precies aan nieuwheid geclaimd hebt. Voor uw concurrent is het in die periode lastig om te beoordelen of hij kans op inbreuk maakt met een iets gewijzigd ontwerp. Kort na de publicatie vindt de verlening door NL-Octrooicentrum plaats. Daarvan wordt u schriftelijk op de hoogte gesteld. Uw octrooi is nu van kracht en u kunt in Nederland uw verbodsrecht uitoefenen. Eén tot twee maanden na verlening ontvangt u van NL-Octrooicentrum uw octrooibewijs en een exemplaar van uw octrooischrift. Het nummer van uw octrooi is gelijk aan het nummer dat aan de octrooiaanvraag werd toegekend. De geldigheid van uw Nederlandse octrooi is 20 jaar, gerekend vanaf de indieningsdatum.

Versnelde verlening

U kunt bij de indiening van de octrooiaanvraag om een versnelde verleningsprocedure verzoeken. Afhankelijk van de werkdruk bij NL-Octrooicentrum wordt de aanvraag ongeveer 1 à 3 maanden na indiening gepubliceerd in het NL-octrooiregister, krijgt u uiterlijk 9 maanden na indiening het nieuwheidsrapport en na 11 tot 12 maanden volgt de verlening. Een verzoek om vervroegde verlening kan zinvol zijn wanneer u van plan bent uw octrooirecht te verkopen. Aan het verzoek zijn geen extra kosten verbonden.

Instandhoudingstaksen

Twee maanden voor het verstrijken van het derde jaar na de indieningsdatum krijgt u van NL-Octrooicentrum voor de eerste keer bericht om de instandhoudingstaksen te voldoen. Deze taksen bedragen in het eerste jaar €40 en lopen ieder jaar met €60 op. Wanneer u niet aan het verzoek voldoet, vervalt het octrooi.